قدس آنلای - متاسفانه با وجود ضرورت حمایت از تولید کنندگان داخلی هنوز گرایش به مصرف محصولات خارجی در بین افراد جامعه طرفدارانی دارد؛ کافیست سری به مگامال ها  هایپر مارکت های شهرهای کشور بزنیم؛ آنوقت  به وضوح در می یابیم که که بازارهای ما دست چه کشورها و برندهای  معروف است. حال این پرسش مطرح می شود که تمایل مفرط مردم ما به مصرف کالاهای  خارجی حتی در آن هایی که مشابه داخلی دارند و از کیفیت و تنوع  بالایی برخورهستند ریشه در چه چیزی دارد  و برای رهایی یا عبور از این پدیده  چه باید کرد؟

برای پاسخ به این پرسش ها پیش از آن که نظر کارشناسان را جویا شویم به سراغ مردم و بازاری ها رفتیم.

 مرد میانسالی که در حال خرید انتخاب یک پیراهن با مارک خارجی در مجتمع تجاری خیابان کارگر جنوبی است در این باره می گوید : خیلی از مردم مثل من دنبال کالاهای با کیفیت  و با  قیمت مناسب هستند. متاسفانه بسیاری از محصولات تولید داخل دارای این ویژگی ها نیستند بنابراین بجای خرید کالایی داخلی که معلوم نیست دو ماه یاشش ماه دوام داشته باشد جنس مارک دار خریداری می کنند که بتواند چند سال از آن استفاده کند.

خانم جوانی که کیفی با برند خارجی در دست دارد می گوید : محصولات برندهای معروف ایرانی که از کیفیت خوبی برخوردارند  در مقایسه با برندهای مشابه خارجی بسیار گرانتر هستند اما آن هایی  که خیلی معروف نیستند کیفیت ندارند. در واقع هر سال گرانتر و بی کیفیت تر می شوند چون تولید کنندکان ما احساس مسئولیت نمی کنند و پاسخگوی مشتریانشان نیستند. به همین دلیل خیلی ها یا کالای ایرانی نمی خرند  یا اگر  بخرند با ترس و دلهره  این کار می کنند.

یک فروشنده  لوازم آرایشی و بهداشتی که بیشتر محصولات برند خارجی را در مجتمع میلاد نور عرضه می کند  معتقد است بسیاری  از شرکت ها پاسخگوی کیفیت محصولاتشان نیستند و همه به سود بیشتر  آنهم در کوتاه مدت فکر می کنند.

وی راه خروج از این وضعیت را تنها صداقت  و درستکاری می داند و می گوید:تا زمانی که ما به همدیگر به آسانی دروغ می گوییم  وضعیت همین است. شرکت تویوتا وقتی دید سیستم ترمز تولیداتش در سال ۲۰۱۳ ایراد دارد ضمن عذر خواهی از مردم برای رفع آن  فراخوان داد. بنابراین ما  هم می توانیم  کیفیت محصولاتمان را بالا ببریم و اعتماد مردم را بدست بیاوریم البته با این شرط که دروغ نگوییم.

اما کامبیز بشاش صاحب یک فروشگاه کیف در خیابان ولیعصر که فقط محصولات برندهای ایرانی را عرضه می کند، می گوید : مردم کار با کیفیت و با قیمت مناسب می خواهند و برای آن ها ایرانی و خارجی بودن کالا چندان مهم نیست. کالایی با چنین ویژگی هایی در  ذهن افراد  می ماند و پس از مدتی معروف می شود. مثلا فرش ایرانی در همه جای دنیا شناخته شده است و مردم خیلی کشورها خواهان خرید آن هستند بنابراین اگر شرکت ها و برندهای ایرانی هم کالاهای متنوع وبا کیفیت تولید کنند قطعاً مردم، خریدار آن ها خواهند شد.

وی با ابراز تاسف از این که عده ای مرغ همسایه را غاز می بینند  می افزاید : در حالی که برخی از محصول تولید شرکت های داخلی اگر از محصولات خارجی ها بهتر نباشد کمتر نیستند و مردم می توانند با قیمت خیلی ارزانتر آن ها را خریداری کنند بنابراین باید این ذهنیت یا تلقی که کالای خارجی با کیفیت  و کالای ایرانی بی کیفیت است را در مردم  از بین برد.

وی می گوید: من  به کیفیت محصولات برندهای ایرانی اعتماد دارم  و می خواهم با عرضه محصولات داخلی قدمی هرچند کوچک برای توسعه توانمندی های جامعه اش بردارم در عین حال معتقدم عدم حمایت از تولیدکنندگان داخلی یکی از عوامل اصلی گرایش مردم به کالاهای خارجی است.

*دیدگاه کارشناسان

مجید ابهری پژوهشگر و متخصص علوم رفتاری به قدس می گوید:برندگرایی همچون ویروس فرهنگی به جان بخشی از افراد جامعه ایران افتاده است و دارندگان ثروت های باد آورده عامل اصلی پدیده یاد شده در کشور هستند چون با رفتارهای تجملاتی در مجالس و مهمانی های خصوصی به  مبلغان کالاهای خارجی تبدیل شده اند.

وی بیکاری بیشتر و خروج سرمایه ملی را از پیامدهای منفی گرایش زیاد به مصرف محصولات برندهای خارجی برمی شمارد و می گوید:چنین وضعیتی ویرانگر و ضد اقتصاد مقاومتی است و برای رهایی از آن باید به تغییر سلیقه فرهنگی مردم روی بیاوریم و سبک زندگی آن ها را به سوی الگوهای اسلامی – ایرانی هدایت کرده و ضمن حمایت از تولید کنندگان داخلی از  تبلیغات محیطی  و ورود بی رویه کالاهای  خارجی که مشابه داخلی دارند جلوگیری کنیم.

*

دکتر مجید جمشیدیان جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز با اشاره به این که بعضی از محصولات برندهای داخلی که با احساس مسئولیت و با استفاده از همه امکانات موجود تولید و روانه بازار می شود از لحاظ کیفیت حتی با نمونه های خارجی  برابری می کند، به خبرنگار ما می گوید: باید زیر ساخت فرهنگی را در تولیدکنندکان کشور بوجود بیاوریم  تا با کیفیت بالا تولید کنند.

 وی تصریح می کند: میزان دارایی افراد در خرید محصولات مارک دار خارجی تاثیر زیادی گذاشته است اما این نقش  بیشتر از نقش انگیزه نیست  بنابراین اگر بتوانیم انگیزه  را قوی کنیم افرادی که دارایی زیادی دارند باز در قالب یک پک یا مجموعه به موضوع نگاه خواهند کرد.

وی می گوید:در فیلم هایی که به نمایش گذاشته می شود، نوع پوشش بازیگران و وسایلی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد  در تمایل مردم به خرید کالاهای خارجی تاثیر دارد. در واقع به صورت غیر مستقیم به مردم می فهماند که این کالا خوب است. همین نقش را بردهای تبلیغاتی ایفا می کنند. کسانی که دارایی های زیادی دارند می توانند پول تبلیغات را در بیلبردهای سطح شهرها پرداخت کنند. برای شهرداری ها  نیز درآمدزایی از طریق بیلبردهای  مهم است. بنابراین تلویزیون وشهرداری ها برای درآمدزایی به دنبال مشتریانی هستند که پول بیشتری بدهند. برای رهایی از این وضعیت باید ستاد مشترکی تشکیل شود و ضمن طراحی زیرساخت های فرهنگی، الزامات و نقش های هر یک از دستگاه ها را مشخص کند تا  تلاش ها برای حل مشکل یاد شده جواب بدهد وگرنه  تنها با تشویق کلامی مردم به خوداری از مصرف کالاهای خارجی و خرید کلاهای داخلی جواب نخواهد داد.

*

عاطفه شکر بیگی؛ جامعه شناس نیز غرب زدگی و احساس خود کم بینی جامعه ایران را پس از وزیدن نسیم مدرنیته در کشورهای اروپایی در بروز پدیده یاد شده موثر می داند و می گوید : البته در کنار این عامل نباید از افزایش روحیه مصرف گرایی در کشور غافل شویم. در واقع  کارتل های بزرگ غربی برای مصرف گرا کردن همه مردم دنیا نقشه  می کشند اما مردم خیلی از کشورها با تشکیل انجمن ها و اتحادیه های  صنفی به حمایت از تولیدات داخلی خودشان اقدام می کنند اما در اینجا چنین حمایتی صورت نمی گیرد و نتیجه  اش این می شود که نظام سرمایه داری برای نوع مصرف کالاهای مورد نیاز جامعه ما نسخه می پیچد و این ضعف باید از سوی مسئولان و کارشناسان اقتصادی و فرهنگی بر طرف شود. امروز مردم بسیاری از کشورهای دنیا وقتی مساله حمایت ملی از کالای داخلی  شان مطرح می شود مشارکت فعال می کنند و به تحریم کالاهای خارجی می پردازند که اگر با بستر اعتماد زا با ملت ایران برخورد شود قطعاً مردم هم به حمایت از تولیدات ایرانی می پردازند  که متاسفانه در حال حاضر چنین بستری وجود ندارد.